Moederstad – Philip Dröge

Volgens Lily

Voor de Non-fictie Leeslounge lazen we Moederstand, Jakarta, een familiegeschiedenis, het boek van Philip Dröge. Een mooi boek waarin Dröge Batavia induikt op zoek naar sporen van zijn familie. Dröge studeerde letteren en geschiedenis en werkt sinds 1995 o.a. als freelance journalist en publiceerde meerdere boeken en stukken in gerenommeerde kranten en tijdschriften. Daarnaast is hij ook vaste columnist bij BNR Nieuwsradio. In Moederstad ontrafelt hij zijn familiegeschiedenis door Batavia te ontdekken.

Amsterdam is gebouwd op palen, Jakarta op portieverpakkingen.

Zo snijdt hij vele onderwerpen aan als de handel en wandel van de VOC (Vereenigde Oostindische Compagnie), de jappenkampen, de bersiap, maar ook de verislamisering van Jakarta. De moeder van Dröge zei dat zij in Indië nooit een hoofddoek had gezien. Pas in Nederland kwam ze het kledingstuk voor het eerst tegen. In sommige buurten van Jakarta kun je je als vrouw nu niet meer zonder vertonen. Ook doet Dröge veel gebieden aan in zijn zoektocht, neem Buitenzorg (tegenwoordig Bogor). Buitenzorg werd destijds door Nederlanders gebruikt als hoofdstad van Nederland-Indië.

Jakarta strijdt volgens internationaal onderzoek mat Caïro en Mumbai om de titel lawaaiigste stad ter wereld. Het verkeer is de grote boosdoener, vooral vanwege het Indonesische rempedaal de klakson.

Intussen loert steeds grimmiger het gevaar van de verzakking van Jakarta. Want de miljoenenbevolking onttrekt zijn drinkwater aan de bodem. Daarom lijkt het inmiddels een kwestie van tijd te zijn voordat Jakarta wegzinkt in de Javazee.

Het boek leest vlot, ondanks de vele pagina’s wandelen door Jakarta die soms een beetje afleiden van de zoektocht.

De Javazee is nu al veertien kilometer onder de stad doorgedrongen. In sommige wijken komt zelfs zeewater uit de kraan. Alsof de Noordzee onder Zoetermeer klotst.

Als ik een minpuntje zou mogen noemen, dan heb ik een stamboom en wat foto’s gemist. Dat had alles zoveel duidelijker gemaakt. Want op een gegeven moment raak je de draad met alle familieleden een beetje kwijt. Maar goed, dat zal wel een geldkwestie van de uitgever zijn geweest en doet niet af aan het feit dat het een heerlijke boek is!

Fragment

Wat ik ook doe, ik kan nergens achterhalen waar mijn oma is begraven. Ik weet bijna tot op de vierkante meter waar in 1631 een voorvader voet op Indische bodem zette. Ik heb in de achttiende-eeuwse woonkamer van een ander familielid gestaan en in het negentiende-eeuwse kantoor van een overgrootvader. Maar het vinden van een graf uit 1937 lukt niet. Veel koloniale administraties zijn door de Tweede Wereldoorlog en de dekolonisatie van Indonesië verdwenen. Daaronder de boeken van de begraafplaatsen. Mijn moeder wist alleen dat haar moeder ‘ergens in Batavia’ lag.
Tien tegen een dat het graf sowieso is geruimd, veel Nederlandse begraafplaatsen in de stad zijn sinds de Indonesische onafhankelijkheid bebouwd. De doden van vorige eeuwen zijn vergaan en vergeten, de stijgende vierkantemeterprijzen hebben de rest gedaan. Projectontwikkelaars laten zich niet tegenhouden door piëteit of historisch besef. En anders helpt wat smeergeld wel om de vergunning veilig te stellen.
Taman Prasasti is een van de weinige oude dodenakkers die nog over zijn. Dat deze begraafplaats in de populaire wijk Tanah Abang in sterk verkleinde vorm nog bestaat, komt door haar status als historisch monument. Je moet zelfs een kaartje kopen als je de grafstenen wilt zien.

Philip Dröge
Titel: Moederstad. Jakarta, een familiegeschiedenis
Schrijver: Philip Dröge
Uitgever: Spectrum
Advertentie

Ik ben een eiland – Tamsin Calidas

Volgens Lily

De in de Londonse wijk Notting Hill wonende Tamsin Calidas (pseudoniem) besluit om samen met haar man Rab te verhuizen naar een klein eiland in de Schotse Hebriden, op zoek naar rust en natuur. Over hoe dat is afgelopen schrijft ze Ik ben een eiland. Want het is niet allemaal halleluja op dat eiland (Isle of Lismore).

Soms kan een bestaan strak zitten zoals een trui waar je al lang uit bent gegroeid, die je hindert in je bewegingen, waardoor je je uit wilt rekken en van het ding af wil.

Het huis op het stuk land dat ze kopen (croft) is koud en lek, de bewoners van het eiland zitten niet op ze te wachten, hun kinderwens wordt niet vervuld, Rab gaat vreemd en verdwijnt uiteindelijk ook van het eiland. Dan is Tamsin alleen, een een vrouw alleen op het eiland is al helemaal ingewikkeld. Als ook haar beste vriendin nog eens komt te overlijden, is voor Tamsin de bodem van wat ze kan verdragen bereikt. Toch blijft ze en bouwt langzaamaan toch weer een bestaan op.
Bij het lezen vraag je je wel af: wat betekent het om ergens helemaal niet bij te horen? Dat je eigenlijk niemand kunt vertrouwen. Voor Calidas is de pure natuur uiteindelijk hetgeen dat in al haar behoeftes voorziet.

Ik ben hier niet gekomen om te zwemmen. lk ben naar de zee gekomen om vast te worden gehouden.

Belangrijk daarbij is het zwemmen in de zee (in de winter letterlijk ijskoud). Als ze op haar dieptepunt zit merkt Calidas dat dit haar goed doet, vanaf dat moment neemt ze iedere dag een duik. Het maakt haar sterker. In een interview zegt Calidas over de titel van haar boek: Het echte verwerken (dealen met de werkelijkheid), moet je uiteindelijk toch alleen doen = een eiland. In het voorjaar van 2023 verschijnt het vervolg op Ik ben een eiland.

Fragment

Ik ga voedsel zoeken wanneer er niets meer in de koelkast ligt en er geen geld is om hem te vullen. Ik heb amper lang achter elkaar door kunnen werken, toen ik eigenlijk voluit door had moeten werken, mijn schaarse middelen zijn op, en de betalingsherinneringen blijven maar binnenkomen. Er zijn te veel valse starts en gedwongen stops geweest door constante pijn en complicaties met mijn handen, en mijn situatie wordt nog hachelijker wanneer mijn longen weer ziek worden en mijn lichaam het weer opgeeft.
‘Als het zo zwaar is, waarom pak je je boeltje dan niet bij elkaar en ga je ervandoor?’ vraagt een buurman.
Op dit dieptepunt in mijn leven zou ik wel willen dat dat kon. Maar wanneer een huwelijk kapotgaat, is er vaak een langere periode waarin je de financiële lasten die je daarvoor samen droeg, niet gelijk kunt verdelen. Ik ben, kortom, blut. Het is overweldigend om financieel zo diep te zinken. De gedachte aan een verhuizing kan ik niet aan. Bestaan is al moeilijk genoeg, laat staan dat ik ook nog zo’n grote beslissing zou moeten nemen en uitvoeren. Ik zou wel willen dat ik me sterker voel met genoeg geestelijke veerkracht om dat soort ondernemingen aan te kunnen.

Camsin Talidas
Titel: Ik ben een eiland
Schrijver: Camsin Talidas
Uitgeverij: Pluim

De kracht van kwetsbaarheid – Brené Brown

Volgens Lily

Brené Brown is razend populair. Op YouTube staat een TED Talk: The power of vulnerability, die al meer dan 17 miljoen keer bekeken is en ze heeft inmiddels zelfs een documentaire op Netflix: The Call to Courage. En dat voor een onderzoekshoogleraar. Haar boek De kracht van kwetsbaarheid is ook in Nederland veel gelezen. We bespraken het in de Non-fictie Leeslounge die ik vier maal per jaar organiseer bij de Bibliotheek Gouda.

Soms is het moedigste dat we kunnen doen anderen om hulp vragen.

Het boek is makkelijk leesbaar en Brown lardeert haar wetenschappelijke onderzoeksverhaal met veel privésituaties. Waarbij wij dan kunnen denken: die Brown is ook maar een mens. Maar het maakt het allemaal wel makkelijker te begrijpen. Op sommige vlakken is het erg Amerikaans, maar daar kun je doorheen lezen. Het geeft aan dat het doodvermoeiend is om altijd maar te proberen perfect te zijn. Maar perfectionisme is schadelijk, omdat perfectionisme gewoonweg niet bestaat. Het is streven naar een onhaalbaar doel. Perfectionisme heeft meer te maken met hoe anderen ons zien.

Wanneer er geen fouten gemaakt mogen worden, valt er niets te leren en kunnen we creativiteit en innovatie wel vergeten.

Het boek geeft wel goed aan dat het belangrijk is om je kwetsbaar op te stellen. Kwetsbaar zijn is een emotie waar niemand zich echt prettig bij voelt. Maar Brown geeft aan dat kwetsbaarheid juist de basis is van alle mooie dingen in het leven, liefde, vertrouwen, vreugde. Kwetsbaarheid leidt tot kwetsbaarheid; moed is besmettelijk.

Fragment

Het boek, maar ook haar TED Talk begint met een citaat uit de speech van Theodore Roosevelt, dat bekend is als ‘De man in de arena’. Hij sprak dit uit op 23 april 2010 bij de Sorbonne in Parijs. Dit zegt eigenlijk alles.

‘Het is niet de criticus die telt; niet degene die ons erop
wijst waarom de sterke man struikelt, of wat de man van
de daad beter had kunnen doen.

De eer komt toe aan de man die daadwerkelijk in de arena
staat, zijn gezicht besmeurd met stof, zweet en bloed; die
zich kranig weert; die fouten maakt en keer op keer
tekortschiet, omdat dat nu eenmaal onvermijdelijk is;

die desondanks toch probeert iets te bereiken; die groot
enthousiasme en grote toewijding kent; die zich helemaal
geeft voor de goede zaak;

die, als het meezit, uiteindelijk de triomf van een grootse
verrichting proeft, en die, als het tegenzit en als hij faalt,
in elk geval grote moed heeft getoond…’
Brené Brown
Titel: De kracht van kwetsbaarheid
Schrijver: Brené Brown
Uitgever: A.W. Bruna

The Artist’s Way – Julia Cameron

Volgens Lily

Met de Non-fictie Leeslounge die ik samen met de Bibliotheek Gouda viermaal per jaar organiseer, lazen we afgelopen zomer The Artist’s Way van Julia Cameron. Een boek met als ondertitel ‘over het herontdekken van je creatieve vuur‘. Cameron schreef dit boek 25 jaar geleden en sindsdien lazen meer dan 4 miljoen mensen dit boek. Vorig jaar verscheen een herziene editie wat weer voor nieuwe lezers gaat zorgen. Het boek komt op ons nuchtere Hollanders zeer Amerikaans en godsdienstig over, maar wanneer je voor God een andere term leest, bijvoorbeeld ‘flow’ is het prima te doen.

Inspiratie slaat niet in als bliksem. Creativiteit is een gestage stroom, zonder drama.

Het boek is eigenlijk een twaalfweekse cursus. Met de Leeslounge hebben we deze twaalf weken dan ook echt genomen om het boek door te lezen en werken. En dat is best intensief. Naast het lezen van de hoofdstukken neemt het maken van de opdrachten ook behoorlijk wat tijd, zeker als je het echt goed wilt doen. De basisprincipes van Cameron zijn: iedere ochtend drie bladzijden vol schrijven (morningpages) en iedere week een dag met jezelf op excursie (artistdate). Die morningpages schrijf je gewoon aan een stuk door zonder er echt over na te denken wat je wilt schrijven. Het gaat om de flow. Het is geen dagboek, maar gewoon een brouwsel van wat er op dat moment in je opkomt. De artistdate is een moment per week puur en alleen voor jezelf. Om een museum te bezoeken of naar de bibliotheek te gaan of naar een park of waar jij dan ook maar gelukkig van wordt. Wanneer je zo alleen rondloopt in een voor jou leuke omgeving komt je creatieve flow vanzelf op gang.

Ieder kind is een kunstenaar. De vraag is hoe het een kunstenaar moet blijven zodra het eenmaal volwassen is.

– pablo picasso –

Zoals in het boek ook al aan wordt gegeven, is het lekker om nadat het boek uit is een soort van creatief cluster te vormen met een aantal anderen om de opgedane kennis levend te houden. Het is fijn om elkaar te bevragen op actiepunten die je eerder had gesteld, bijvoorbeeld het schrijven van een boek of weer paardrijles nemen of meer piano gaan spelen.

Artistieke anorexia is hunkeren om creatief te zijn en weigeren die honger in jezelf te voeden.

Het is moeilijk te zeggen of het boek op creatief vlak iets voor mij heeft gedaan. Eigenlijk zit er best wel al veel creativiteit in mijn leven. Ik vond het zeer interessant om te lezen, herkende niet alle punten die Cameron benadrukt (dat er ergens in het verleden iets fout moet zijn gegaan waardoor je niet meer zo creatief bent als dat je zou willen zijn). Maar ik heb uit de groep die deze Non-fictie Leeslounge volgde toch veel positieve reacties gehad. Iemand heeft zelfs zijn baan opgezegd na het herlezen van zijn morningpages!

Fragment

Door het werken met de morning pages beginnen we de verschillen te onderscheiden tussen onze wáre gevoelens, die vaak geheim zijn, en onze ‘officiële’ gevoelens, die openbaar en voor iedereen zichtbaar zijn. Officiële gevoelens worden vaak aangeduid met de woorden: ‘Ik vind het wel prima dat [ik mijn baan kwijt ben, ze een relatie heeft met iemand anders, enzovoort…]’
Wat bedoelen we met ‘Ik vind het wel prima’? De morning pages dwingen ons om concreet te zijn. Betekent ‘Ik vind het wel prima’ dat ik berusting voel, aanvaarding, afstand, verdoofdheid; een gevoel van tolerantie, blijdschap of voldoening; dat ik me op mijn gemak voel? Wat betékent het?
‘Prima’ is een allesomvattend maar juist nietszeggend woord voor de meesten van ons. Het verhult allerlei ongemakkelijke gevoelens en het duidt heel vaak op een verlies. Officieel vinden we het wel prima, maar is dat ook echt zo?
In de talloze jaren dat ik mensen heb zien werken met morning pages is het me opgevallen dat velen geneigd zijn om de pages te verwaarlozen of er de brui aan te geven op het moment dat een onaangenaam stukje helderheid zich dreigt te openbaren. Als we bijvoorbeeld ontzettend kwaad zijn maar het niet toegeven, zullen we geneigd zijn om te zeggen dat ‘het wel prima is’. De morning pages zullen geen genoegen nemen met deze ontwijkende houding. Dus hebben we de neiging om ze te mijden.

Julia Cameron
Titel: The Artist’s Way
Schrijver: Julia Cameron
Uitgever: Levboeken
isbn: 9789400512696

Socrates op sneakers – Elke Wiss

Volgens Lily

In april 2021 las de Non-Fictie Leeslounge het boek Socrates op sneakers van Elke Wiss. Een filosofische gids voor het stellen van goede vragen. Met een groep van ongeveer 15 mensen hebben we dit boek doorgenomen en geprobeerd te oefenen met het voeren van een socratisch gesprek.

‘Doe maar, gewoon stellen die vraag’, zou Socrates gezegd hebben. Want vragen staat vrij. Maar soms weet je niet welke vraag je moet stellen. En kom je niet dom over als je een bepaalde vraag stelt?

Maar moet je altijd overal verstand van hebben om erover te kunnen praten?

Met een socratische houding kun je eigenlijk ieder gesprek aan. Wees nieuwsgierig, durf onwetend en soms naïef te zijn. Wees oprecht geïnteresseerd en geduldig. Oordeel niet, heb tijd en wees niet te emphatisch.

Vaak laten we het maar bij smalltalk. Want daar kun je je geen buil aan vallen toch?

Je kunt wel praten met elkaar, maar luister je ook? Goede vragen zijn namelijk vragen die gaan over de ander. Alles begint met goed luisteren. Je zult zien hoe mensen opleven als ze merken dat je echt geïnteresseerd bent.

Ieder kwartaal is er een Non-fictie Leeslounge georganiseerd door de Bibliotheek Gouda is samenwerking met Lily’s Leeslounges. Kijk bij de Non-Fictie Leeslounge voor het boek dat momenteel wordt gelezen en besproken zal worden.

Elke Wiss
Titel: Socrates op sneakers
Schrijver: Elke Wiss
Uitgever: ambo|anthos
isbn: 9789026346897

De wilde stilte – Raynor Winn

Volgens Lily

Na Het zoutpad was ik toch nieuwsgierig naar hoe het verder zou gaan met Moth en Raynor Winn. Na het lopen van het bekende South West Coastal Path moeten ze weer zien te wennen aan het leven in een huis. Een huis dat ze aangeboden krijgen, want geld om zelf iets te huren hebben ze nauwelijks. Moth gaat colleges volgen op de universiteit en Raynor schrijft haar herinneringen aan het zoutpad op. In eerste instantie voor Moth, omdat hij momenten van geheugenverlies heeft. Maar wanneer het script bij een uitgever terecht komt, blijkt het een daverend succes te zijn. De magere jaren zijn over.

Voor het eerst in IJsland zette ik de wifi aan en keek even door de enorme hoeveelheid binnenkomen mail. Er zat er een van mijn literair agent tussen. Der Salzpfad had in Duitland de top tien bereikt en er was over ons geschreven in een veelgelezen tijdschrift. Een selfie van ons, dakloos maar lachend met de vuurtoren van Godrevy op de achtergrond, was nu te zien in alle tijdschriftrekken van Duitsland.

En ze gaan weer lopen, dit keer in IJsland. Met vrienden die ze tijdens het lopen van het zoutpad zijn tegengekomen. En dan merk je dat ze weer helemaal in hun element zijn. Zo mooi om te lezen hoe de liefde voor het ruige landschap en de liefde voor het lopen en in de natuur zijn mensen zo kan doen opleven.

“Hai! Wat een uitzicht, hè.’ Ik had de trekkersgewoonte om iedereen te groeten meteen weer opgepakt en kreeg antwoord in talen en accenten die ik nooit eerder had gehoord, een terloopse erkenning van mensen die elkaar in de vrije natuur tegenkomen.

In 2020 was ik aanwezig bij het interview dat Twan Huys had met Raynor Winn over het succes van Het zoutpad (zie foto hieronder). Wat me daar o.a. van is bijgebleven is het feit dat Raynor en Moth tijdens het lopen merkten dat er wordt neergekeken op daklozen. Toen Raynor en Moth niet meer vertelden dat ze dakloos waren, maar dat ze een sabbatical hadden genomen, was iedereen ineens vol bewondering. Bizar.

Fragment

Alle drie verdwenen over de gekartelde rotsrand van een platte heuveltop. Ik stond alleen op de winderige helling, voor mijn gevoel net zo dicht bij de anderen die boven op de heuvel hun lunch aan het uitpakken waren als bij de gletsjer die hier duizenden jaren geleden een klassieke u-vormige vallei had uitgekerfd. En tegelijk bij de herten die we hadden horen zingen op de berghelling bij Lochan Tuath. En bij de groene steentjes die we hadden gevonden op het strand van de Bay at the Back of the Ocean. Al die momenten voelden groots en aanwezig in de lucht die door de vallei waaide en in het water dat door de rivier stroomde. Het was iets wat zich roerde in de achtergrond van de stromende elementen lucht en water, het gevoel van de aarde in beweging zonder besef van tijd. Ik had eens gelezen dat tijd niet echt bestaat. Tijd is een constructie, door mensen bedacht om veranderingen aan te geven. Vanuit die waarheid ervoer ik de helling waarop ik stond als een plek buiten de tijd, waar alle dingen bestonden en niets verloren was gegaan, maar hooguit een nieuwe vorm had gekregen.

Twan Huys in gesprek met Raynor Winn tijdens het
Internationale Literatuur Festival Utrecht, 2020
Titel: De wilde stilte
Schrijver: Raynor Winn
Uitgever: Balans

Het bolwerk – Matilda Gustavsson

Volgens Lily

In de slipstream van de #MeToo beweging kwam ook het onderzoek naar de macht en misbruik achter de gesloten deuren van de Zweedse Academie in een stroomversnelling. Journaliste Matilda Gustavsson (30 jaar) interviewde vele slachtoffers van artistiek leider Jean-Claude Arnault, getrouwd met Katarina Frostenson, een gerenomeerd Zweeds dichter en lid van de Zweedse Academie (o.a. uitreiker van de Nobelprijs voor de Literatuur). In 1996 ontving de Academie al een brief waarin werd gewaarschuwd voor Arnault, maar daar werd toen niets mee gedaan.

Op 17 oktober komt er op kantoor een collega naar me toe. Ze laat me een post op Facebook zien van de schrijfster Elise Karlsson: ‘Als ik #MeToo zeg, gaan jullie dan niet meer naar Forum? Zullen jullie Jean-Claude dan niet meer op jullie feestjes uitnodigen? Houden jullie dan op hem te verontschuldigen?’

Gustavsson zet haar tanden in dit onderzoek en stuit op seksueel misbruik, intimidatie en corruptie. Ondanks dat Arnault geen lid is van de Academie weet hij bijvoorbeeld wie de Nobelprijs krijgt, voordat het officieel gepubliceerd is. Dit leidt er zelfs toe dat in 2018 geen Nobelprijs voor de Literatuur wordt uitgereikt. Ook nemen vier leden ontslag omdat ze het niet eens zijn met de gang van zaken, wat door de koning van Zweden moet worden goedgekeurd, want benoemingen zijn tot dan toe voor het leven.

De nacht voor de publicatie doe ik geen oog dicht en lig ik in mijn donkere appartement gewoon voor me uit te staren. Als ik al niet sta te roken op het balkon of lamgeslagen op de bank lig. De vloer is bezaaid met documenten.

Na de onthulling in het Zweedse dagblad Dagens Nyheter, verzamelt Gustavsson al haar materiaal in dit boek Het bolwerk. Een fascinerend stukje journalistiek waar ze getuigen aan het woord laat (zie hieronder bijvoorbeeld Emma) en haar proces van onderzoek naar deze zaak uit de doeken doet. Toch schrijnend dat zoveel vrouwen geen aangifte durven te doen of zich überhaupt kenbaar willen maken. Zodat Arnault uiteindelijk voor slechts twee verkrachtingen wordt veroordeeld. Maar dat zal niet alleen in deze zaak aan de orde zijn, helaas.

Een erg goed boek, verwacht geen roman, maar een lekker leesbaar verslag (alleen al die Zweedse namen!) en zeker een eye-opener over de werkwijze van de Zweedse Academie.

Fragment

Emma:

Iedereen heeft het over Jean-Claude. Op de dag dat het artikel verschijnt, komt hij thuis aan de keukentafel ter sprake. Mijn man merkt dat het iets met me doet, maar we kunnen er niet over praten waar de kinderen bij zijn. Later die avond herinner ik hem eraan dat ik hem tien jaar geleden probeerde te vertellen over de verkrachting. Ik zeg dat Jean-Claude de dader was. Mijn man is er sprakeloos van.
Een paar dagen lang praten we niet met elkaar, maar dan biedt hij aan om mee te gaan naar het politiebureau. Ik heb besloten aangifte te doen, ook al is het misdrijf verjaard. Ik denk dat het misschien toch kan helpen als we met velen zijn. De wachtkamer is klein en achter de drie balies zitten geüniformeerde agenten. In de glazen schotten zitten gaten, dus iedereen kan horen wat er gezegd wordt.
Ik vertel zachtjes maar duidelijk waarvoor ik kom en vraag of ik een vrouwelijke agent kan spreken. Als we in de verhoorkamer zitten, weet ik dat ik de verkrachting gedetailleerd moet beschrijven, maar ik heb de gebeurtenissen de afgelopen dagen fysiek en emotioneel zo vaak herbeleefd dat het me onverwacht eenvoudig afgaat.

Maarten ’t Hart over Het Bolwerk
Titel: Het bolwerk
Schrijver: Matilda Gustavsson
Uitgever: Nijgh & Van Ditmar
isbn: 9789038806532

Filosofie voor een weergaloos leven – Lammert Kamphuis

image - 2020-04-15T205532.018

Volgens Lily

Voor de derde Non-fictie Leeslounge lazen we Filosofie voor een weergaloos leven van Lammert Kamphuis. Vanwege de coronamaatregelen dit keer niet in de bibliotheek, maar online. Waar ik eerst dacht dat de titel sloeg op het hebben van een té gek leven, vertelt de inleiding dat je slechts één leven hebt, zonder generale repetitie, dus dat het weergeloos is: het gaat niet ‘weer’. Dus je kun het maar beter in één keer goed doen 😉

Waar de behoeften van de wereld en jouw talenten elkaar kruisen, daar ligt je roeping.

In drie delen zet Kamphuis uiteen hoe je filosofie toe kunt passen in het hedendaagse leven: in je verhouding tot de wereld, voor de relatie met anderen en voor de verbinding met jezelf. Wat me direct al aanspreekt is dat je niet moet stoppen met denken door bijvoorbeeld te gaan mediteren, maar juist door je denken uit te dagen en te spiegelen aan andere denkers (en door veel te lezen denk ik er dan direct bij).

Kamphuis vindt het hedendaags credo dat je groots en meeslepend moet leven niet de weg. Weg met die bucketlist, je kunt je beter richten op vriendschappen en relaties. Want dat is ten slotte toch meer waard dan een mooie carrière of een huis vol dure dingen die je toch niet nodig hebt als het er op aan komt.

Filosofie is al eeuwenlang een welkom medicijn tegen dogmatisch en fundamentalistisch denken.

En dan hoef je niet helemaal terug naar de Socrates, Plato of Aristoteles, maar ook in het hedendaagse leven zijn genoeg filosofische uitdagingen te vinden in bijvoorbeeld muziek en kunst. Maar ook de dood is een onderwerp dat niet geschuwd wordt. Het boek zit vol met leuke weetjes. En aan het eind een lange lijst van boeken die je ook nog zou kunnen lezen om je verder te verdiepen. Want je moet jezelf blijven uitdagen, als ik Kamphuis goed interpreteer. Lezen dus dit boek!

Fragment

Filosofie is een training in perspectivistische lenigheid. (…)
Filosofie nodigt uit om kritisch te kijken naar schijnbaar vanzelfsprekende ideeën en handelingen. Door te filosoferen creëer je een gezonde ruimte tussen jou en je vastgeroeste gedachtepatronen. Hierdoor word je flexibeler in je hoofd en ontdek je dat je vrijer bent in je denken dan je ooit gedacht had. Niet door te stoppen met denken vind je rust, maar door je denken uit te dagen en te verrijken met eeuwenoude en kersverse filosofische ideeën. Zo leer je relativeren en op nieuwe manieren te kijken naar de wereld, naar anderen en naar jezelf.
De filosofiegeschiedenis is een gesprek van meer dan 2500 jaar, waarin men op zoek is naar de juiste woorden. Het is een geruststellende gedachte dat de vragen die jij jezelf stelt filosofen al eeuwenlang uit hun slaap houden. Filosofie geeft geen antwoorden, maar al filosoferend kun je wel taal vinden die in jou resoneert, waarbij jij je thuis voelt.

image - 2020-05-14T124104.231

Op YouTube is het filmpje te vinden waarin Kamphuis uitlegt wat Kuipvrees is (en hoe je van je faalangst af kunt komen).

Titel: Filosofie voor een weergaloos leven
Schrijver: Lammert Kamphuis
Uitgever: De Bezige Bij
isnb: 9789403118307

Het is oorlog maar niemand die het ziet – Huib Modderkolk

image (93)

Volgens Lily

‘Wie vroeger de wereld wilde begrijpen, las de Bijbel. Wie de wereld nu wil begrijpen, leest dit boek.’ Deze quote van Arjan Lubach staat op de achterflap van Het is oorlog maar niemand die het ziet van Huib Modderkolk. En ik was wel aan enige bijspijkering toe moet ik concluderen na het lezen van dit boek. Want man man, wat gebeurt er veel in de digitale wereld waar we geen weet van hebben. Huib Modderkolk is onderzoeksjournalist, gespecialiseerd in inlichtingendiensten, privacy en die digitale wereld. Zijn jarenlange research resulteerde in dit boek. In aanloop naar de publicatie spande de AIVD in juli 2019 een kort geding aan tegen Modderkolk om te voorkomen dat informatie over een inlichtingenoperatie openbaar zou worden. Nadat de rechter de AIVD in het gelijk had gesteld, paste Modderkolk enkele details uit het boek aan. Toch wilde Ank Bijleveld het eerste exemplaar niet in ontvangst nemen. De inhoud van Het is oorlog maar niemand die het ziet blijkt toch gevoelig te liggen.

Technology is cool, but you’ve got to use it as opposed to letting it use you

(Technologie is cool, maar jíj moet het gebruiken, in plaats van dat het jou gebruikt)

Het boek geeft diverse cases weer waarin het gevaar van bijvoorbeeld hackers wordt weergegeven. Van DigiNotar in Beverwijk die wordt gehackt door een enkele Iraniër tot de jeugdige hacker Edwin Robbe uit Barendrecht die op zijn zolderkamer KPN in grote verlegenheid brengt en zorgt voor miljoenen schade voor dit bedrijf. Maar ook de invloed van de Amerikanen en de Russen en niet te vergeten de Chinezen die een poging doen om binnen te dringen bij de Nederlandse chipfabrikant ASML. De AIVD weet dat het gaat om honderden organisaties die het doelwit zijn, maar waarschijnlijk is dat pas het topje van de ijsberg. Verder komen klokkenluiders als Edward Snowden en Julian Assange voorbij. Zij lieten ons weten hoe ver inlichtingendiensten gaan, maar kunnen zich niet meer vertonen. De belangen zijn enorm.

Confronterend is te lezen dat internet zich niet aan landsgrenzen houdt, maar de politie dat wel moet doen. Opsporingsdiensten mogen niet in buitenlandse datacentra gaan neuzen bijvoorbeeld. Hoe moet dit probleem dan ooit opgelost worden denk je dan. Want sommige landen maken de dienst uit. En hoever reiken dan de tentakels van de Nederlandse AIVD?

Maar kan het ons wat schelen hoe het werkelijk werkt?

Bovenstaande vraag is natuurlijk belangrijk. Want hoe makkelijk gaan wij als gebruikers van internet om met onze eigen privacy. We delen maar wat graag onze privé foto’s en bezochte plekken met Facebook, Instagram of Twitter. Dat deze gegevens worden gebruikt voor o.a. marketingdoeleinden mag duidelijk zijn. In het begin van het internettijdperk was de gebruiker aan de macht, inmiddels zijn dit de aanbieders zoals Google, zij sturen het internetverkeer.

Kortom: na het lezen van dit boek bekijk je internet toch met andere ogen: is het een monster geworden ondanks dat het onze wereld zoveel heeft verbreed? Ik zou zeggen: ga het lezen en trek je eigen conclusie!

Fragment

De Griekse casus is  berucht. Ten tijde van de Olympische Spelen in 2004 bleken honderd Griekse politici te zijn afgeluisterd, inclusief de Griekse premier. Het afsluisteren was mogelijk doordat legale tapsoftware bij Vodafone Griekenland onzichtbaar was gemanipuleerd. De manipulatie kwam aan het licht na een update van de tapsoftware, waarna sms-berichten niet goed aankwamen. Vodafone deed onderzoek, ontdekte de infiltratie en verwijderde onmiddellijk alle sporen. De Griekse opsporingsdiensten konden daardoor geen onderzoek meer doen naar de daders.
Kort daarop pleegde een netwerkmanager van Vodafone zelfmoord. Volgens Griekse onderzoekers hield dat direct verband met het afsluisterschandaal. De man zou onder hoge druk hebben gestaan om het afluisteren te verzwijgen. Het ‘Griekse Watergate’, zo bleek later, was het werk van de Amerikaanse NSA. Vodafone kreeg van de Griekse privacywaakhond een boete van 76 miljoen euro vanwege nalatigheid in het beschermen van klantgegevens en het frustreren van het onderzoek.

image (94)

Titel: Het is oorlog maar niemand die het ziet
Schrijver: Huib Modderkolk
Uitgever: Podium
isbn: 9789057599804

Ik moest alleen komen – Souad Mekhennet

image (82).png

Volgens Lily

De Leeskring Moerkapelle kwam met dit boek. In eerste instantie had ik zoiets van, niet echt mijn genre. Maar ik moet eerlijk zeggen dat ik enorm genoten heb van Ik moest alleen komen van Souad Mekhennet. Hoewel genoten dan ook weer niet het juiste woord is. Mekhennet is een Duitse journaliste (van Marokkaanse komaf) die jarenlang door het Midden-Oosten en Noord-Afrika reist om te ontdekken wat zich afspeelt in de hoofden van jihadisten en waarom ze over gaan tot geweld. Mekhennet komt in de meest heftige situaties terecht, maar weet zich te redden en schrijft stukken over wat ze meemaakt zodat de rest van de wereld kan lezen wat zich allemaal afspeelt in de gebieden die hermetisch gesloten lijken.

Terwijl de auto het terrein van het zwaar beveiligde gebouw van de veiligheidsdienst aan de rand van Caïro opreed, stuurde ik een laatste sms’je naar mijn zus Hannan: ‘Niets tegen pap en mam zeggen, de tv uitzetten en de nummers bellen die ik je heb gegeven. Ik hou van jullie.’

Zo komt ze erachter wie de beruchte IS-beul Jihadi John is, en laat ze zien waarom de Arabische Lente de verwachtingen niet heeft kunnen waarmaken.
Ook persoonlijk wordt ze bijna getroffen door de opkomst van de radicale islam. Maar zelf blijft ze haar best doen om een brug te slaan tussen de islamitische en westerse wereld, die elkaar vaak verkeerd begrijpen. Zeer aangrijpend, zeker een aanrader!

Fragment

De commandant zei dat hij over een arsenaal aan explosieven, raketten en zelfs luchtafweergeschut beschikte. Fakhr en ik werden naar de poort begeleid waar we doorheen waren gekomen. Een groep strijders, onder wie een handvol die bij het interview aanwezig waren geweest, stond ervoor. Ik hoorde kinderstemmen.
Vier jongens met plastic pistolen renden op de mannen af. Ze zullen een jaar of vijf, zes zijn geweest. De man die tijdens de beide ontmoetingen had genotuleerd tilde een van de jongens op.
‘Hoe ging het?’ vroeg hij.
‘We waren in het kamp, baba, en ze lieten me een echt geweer zien,’ antwoordde het jongetje. ‘En toen speelde ik jihad en vermoordde de kafirs, ‘ voegde hij eraan toe. ‘Kafir’ is Arabisch voor ‘ongelovigen’.
De man begon te lachen. ‘Je vermoordde de kafirs?’
‘Ja, baba, met mijn pistool.’
De man kuste hem op zijn voorhoofd. ‘Ik ben heel trots op je, jongen.’
Het was alsof ik met een mes werd gestoken. In Fakhrs auto zette ik mijn zonnebril op. De hele weg terug naar Beiroet zei ik nauwelijks iets. Met Zarqawi is er geen einde aan gekomen, zei ik later tegen Michael, en het eindigt ook niet met Abssi.
Nadat Michael en ik mijn aantekeningen hadden doorgenomen en het interview hadden uitgewerkt, ging ik naar mijn kamer. Ik trok mijn kleren uit en nam een douche om het stof van me af te spoelen. Maar toen ik terugdacht aan wat ik het jongetje tegen zijn vader had horen zeggen, brak ik en begon te huilen.

Titel: Ik moest alleen komen
Schrijver: Souad Mekhennet
Uitgever: Nieuw Amsterdam
isbn: 9789046822630