Volgens Lily
Voor de leesclub van het Gouds Literair Café las ik Ik ga leven van Lale Gül. Ondanks dat het boek al tijden een hype is, was ik er nog niet aan toe gekomen om het te lezen. Het is een bijzonder boek. Lale groeit op in een streng islamitisch gezin in Amsterdam-West. Ze is hier geboren, gaat hier naar school en krijgt een vriendje. Dat laatste moet stiekem, want het is geen moslim en dus uit den boze. Lale gaat naar het VWO en gaat vervolgens Nederlandse Taal en Literatuur studeren aan de UVA. Hoe meer ze leert, hoe verder ze af komt staan van de wereld waarin ze leeft. Vooral de omgang met haar moeder is moeizaam.
Moeder vindt het ook niet erg dat Halil een vriendin heeft, maar als ze het van mij wist, werd ik tot appelmoes gemept, verstoten, op straat gezet, naar Turkije gestuurd en God weet wat nog meer. En als je ze wees op hun hypocrisie was er altijd wel een moreel excuus voorhanden om ze te ontslaan van de plicht te handelen volgens hun eigen morele eisen.
Gül schuwt het niet om de islam grondig onder de loep te nemen en haar mening daarover duidelijk te ventileren. Dat kwam haar duur te staan: na de komst van het boek kon ze tijden niet meer zonder beveiliging over straat. Haar ouders konden haar houding ook niet verkroppen en verbraken al het contact. Met haar broer en zusje heeft ze nog Whatsapp-contact.
Net zoals dat regen en wind los van elkaar prima te harden zijn maar strontvervelend als ze samenkomen, zijn mensen die de leer combineren met het bewieroken van straatcultuur en criminaliteit en daarmee een soort gangsterislam aanhangen, ook echt de allerergsten.
De taal die Gül gebruikt in haar boek is zowel grof als zeer academisch. Ze maakte duidelijk dat ze dit bewust heeft gedaan omdat dit weergeeft in wat voor wereld zij leefde als jonge vrouw. Gül was te gast tijdens het Gouds Literair Café en ik mocht haar interviewen! Dat werd een ontzettend leuk gesprek met een jonge vrouw die weet wat ze wil en daar ook voor durft uit te komen. Volgens haar zijn er naast de vele haatberichten die op social media verschenen er ook evenveel mooie berichten van meisjes die in dezelfde situatie zitten maar daar niet uit durven te breken. Ze is bezig met een volgend boek: Ik ben vrij. De uitgever zit haar achter haar broek aan om het af te maken (de deadline is reeds verstreken), maar ze wil daar zelf alle tijd voor nemen. Welke twintiger durft dat nou: Lale…
Ook het cabaret van Turken is heel anders dan dat van Nederland, het gaat nóóit over politiek of religie en er komt zelden maatschappijkritiek in voor. Het zijn meer grapjes met typetjes. Types die heel dom zijn en domme dingen doen en andere types die daar sarcastisch over zijn. Een beetje Spongebob met Octo.
Fragment
‘Ik heb echt een groot probleem, Büsra,’ zei ze snikkend.
‘Yo, doe eens rustig! Vertel!’ zei ik, terwijl ik me van haar losmaakte en met mijn rechterarm over haar rug streek, zoals juffen op de basisschool doen als je huilt.
‘Het is uit met Nick,’ zei ze.
‘O… Is dat het? Waarom dan?’ vroeg ik. Ze begon harder te snotteren.
‘M’n ouders accepteren hem niet, ze willen dat ik met Hamza trouw, omdat Nick geen moslim is.’
‘Is dat nieuw voor je?’ hoorde ik mezelf zeggen.
‘Nee, ik wist dat ze hem niet zouden accepteren, maar ik weet niet… Ik had ergens altijd wel een beetje hoop, maar ze hebben me helemaal uitgescholden, ze waren veel bozer dan ik had durven denken. Bovendien ben ik dóód als ze weten wat ik het gedaan,’ snikte ze.
Ik voelde het al aankomen.
‘Ik ben ontmaagd, ze gaan me afmaken als ze dat weten. Ik dacht dat ik een maagdenvliesoperatie kon doen, maar die shit is blijkbaar sinds kort verboden in Nederland! Kankerzooi! Net wanneer ik het nodig heb!’ zei ze, terwijl ze op de wastafel sloeg.
‘Je kan ook gewoon schijt hebben aan je ouders,’ zei ik, iets te snel en te makkelijk, beseffend dat ik in hetzelfde schuitje zat.
‘Nee, want dat betekent voor de rest van m’n leven geen familie meer, ik ga dat niet doen, dat gaat te ver. Dan maar met Hamza trouwen. Het probleem is alleen dat ze erachter gaan komen dat ik geen maagd meer ben.’
‘Komt goed, meid, we gaan samen zoeken naar oplossingen, niet huilen, kom op, je bent niet de enige, desnoods lieg je dat je jezelf ontmaagd hebt met een tampon of zo,’ zei ik.
‘Denk je dat hij dat gelooft?’ vroeg ze nog.
Ik merkte dat ik moeite had met het advies dat ik gaf. Zolang alle vrouwen dat bleven doen, zou er nooit verandering komen, dan wordt deze onzin nooit doorbroken. Ik nam het haar zelfs kwalijk, merkt ik. Kwalijk dat ze niet voor haar eigen geluk opkwam. Maar dan bedacht ik dat ik hetzelfde deed. Waarom voelde het zoveel makkelijker om een ander dit advies te geven? Waarom nam ik het haar wel zo snel kwalijk dat ze niet voor zichzelf opkwam, en mezelf niet? Waarom kon ik haar niet excuseren, zoals ik bij mezelf constant deed?
Het is altijd makkelijker anderen van raad te voorzien.
Op 19 maart 2023 mocht ik Lale Gül interviewen tijdens het Gouds Literair Café in de Schouwburg Gouda.
lilysbooksandcooks 