Categorie archief: Non-fictie

Het is oorlog maar niemand die het ziet – Huib Modderkolk

Geplaatst in Non-fictie door

image (93)

Volgens Lily

‘Wie vroeger de wereld wilde begrijpen, las de Bijbel. Wie de wereld nu wil begrijpen, leest dit boek.’ Deze quote van Arjan Lubach staat op de achterflap van Het is oorlog maar niemand die het ziet van Huib Modderkolk. En ik was wel aan enige bijspijkering toe moet ik concluderen na het lezen van dit boek. Want man man, wat gebeurt er veel in de digitale wereld waar we geen weet van hebben. Huib Modderkolk is onderzoeksjournalist, gespecialiseerd in inlichtingendiensten, privacy en die digitale wereld. Zijn jarenlange research resulteerde in dit boek. In aanloop naar de publicatie spande de AIVD in juli 2019 een kort geding aan tegen Modderkolk om te voorkomen dat informatie over een inlichtingenoperatie openbaar zou worden. Nadat de rechter de AIVD in het gelijk had gesteld, paste Modderkolk enkele details uit het boek aan. Toch wilde Ank Bijleveld het eerste exemplaar niet in ontvangst nemen. De inhoud van Het is oorlog maar niemand die het ziet blijkt toch gevoelig te liggen.

Technology is cool, but you’ve got to use it as opposed to letting it use you

(Technologie is cool, maar jíj moet het gebruiken, in plaats van dat het jou gebruikt)

Het boek geeft diverse cases weer waarin het gevaar van bijvoorbeeld hackers wordt weergegeven. Van DigiNotar in Beverwijk die wordt gehackt door een enkele Iraniër tot de jeugdige hacker Edwin Robbe uit Barendrecht die op zijn zolderkamer KPN in grote verlegenheid brengt en zorgt voor miljoenen schade voor dit bedrijf. Maar ook de invloed van de Amerikanen en de Russen en niet te vergeten de Chinezen die een poging doen om binnen te dringen bij de Nederlandse chipfabrikant ASML. De AIVD weet dat het gaat om honderden organisaties die het doelwit zijn, maar waarschijnlijk is dat pas het topje van de ijsberg. Verder komen klokkenluiders als Edward Snowden en Julian Assange voorbij. Zij lieten ons weten hoe ver inlichtingendiensten gaan, maar kunnen zich niet meer vertonen. De belangen zijn enorm.

Confronterend is te lezen dat internet zich niet aan landsgrenzen houdt, maar de politie dat wel moet doen. Opsporingsdiensten mogen niet in buitenlandse datacentra gaan neuzen bijvoorbeeld. Hoe moet dit probleem dan ooit opgelost worden denk je dan. Want sommige landen maken de dienst uit. En hoever reiken dan de tentakels van de Nederlandse AIVD?

Maar kan het ons wat schelen hoe het werkelijk werkt?

Bovenstaande vraag is natuurlijk belangrijk. Want hoe makkelijk gaan wij als gebruikers van internet om met onze eigen privacy. We delen maar wat graag onze privé foto’s en bezochte plekken met Facebook, Instagram of Twitter. Dat deze gegevens worden gebruikt voor o.a. marketingdoeleinden mag duidelijk zijn. In het begin van het internettijdperk was de gebruiker aan de macht, inmiddels zijn dit de aanbieders zoals Google, zij sturen het internetverkeer.

Kortom: na het lezen van dit boek bekijk je internet toch met andere ogen: is het een monster geworden ondanks dat het onze wereld zoveel heeft verbreed? Ik zou zeggen: ga het lezen en trek je eigen conclusie!

Fragment

De Griekse casus is  berucht. Ten tijde van de Olympische Spelen in 2004 bleken honderd Griekse politici te zijn afgeluisterd, inclusief de Griekse premier. Het afsluisteren was mogelijk doordat legale tapsoftware bij Vodafone Griekenland onzichtbaar was gemanipuleerd. De manipulatie kwam aan het licht na een update van de tapsoftware, waarna sms-berichten niet goed aankwamen. Vodafone deed onderzoek, ontdekte de infiltratie en verwijderde onmiddellijk alle sporen. De Griekse opsporingsdiensten konden daardoor geen onderzoek meer doen naar de daders.
Kort daarop pleegde een netwerkmanager van Vodafone zelfmoord. Volgens Griekse onderzoekers hield dat direct verband met het afsluisterschandaal. De man zou onder hoge druk hebben gestaan om het afluisteren te verzwijgen. Het ‘Griekse Watergate’, zo bleek later, was het werk van de Amerikaanse NSA. Vodafone kreeg van de Griekse privacywaakhond een boete van 76 miljoen euro vanwege nalatigheid in het beschermen van klantgegevens en het frustreren van het onderzoek.

image (94)

Titel: Het is oorlog maar niemand die het ziet
Schrijver: Huib Modderkolk
Uitgever: Podium
isbn: 9789057599804
Advertentie

Ik moest alleen komen – Souad Mekhennet

Geplaatst in Non-fictie door

image (82).png

Volgens Lily

De Leeskring Moerkapelle kwam met dit boek. In eerste instantie had ik zoiets van, niet echt mijn genre. Maar ik moet eerlijk zeggen dat ik enorm genoten heb van Ik moest alleen komen van Souad Mekhennet. Hoewel genoten dan ook weer niet het juiste woord is. Mekhennet is een Duitse journaliste (van Marokkaanse komaf) die jarenlang door het Midden-Oosten en Noord-Afrika reist om te ontdekken wat zich afspeelt in de hoofden van jihadisten en waarom ze over gaan tot geweld. Mekhennet komt in de meest heftige situaties terecht, maar weet zich te redden en schrijft stukken over wat ze meemaakt zodat de rest van de wereld kan lezen wat zich allemaal afspeelt in de gebieden die hermetisch gesloten lijken.

Terwijl de auto het terrein van het zwaar beveiligde gebouw van de veiligheidsdienst aan de rand van Caïro opreed, stuurde ik een laatste sms’je naar mijn zus Hannan: ‘Niets tegen pap en mam zeggen, de tv uitzetten en de nummers bellen die ik je heb gegeven. Ik hou van jullie.’

Zo komt ze erachter wie de beruchte IS-beul Jihadi John is, en laat ze zien waarom de Arabische Lente de verwachtingen niet heeft kunnen waarmaken.
Ook persoonlijk wordt ze bijna getroffen door de opkomst van de radicale islam. Maar zelf blijft ze haar best doen om een brug te slaan tussen de islamitische en westerse wereld, die elkaar vaak verkeerd begrijpen. Zeer aangrijpend, zeker een aanrader!

Fragment

De commandant zei dat hij over een arsenaal aan explosieven, raketten en zelfs luchtafweergeschut beschikte. Fakhr en ik werden naar de poort begeleid waar we doorheen waren gekomen. Een groep strijders, onder wie een handvol die bij het interview aanwezig waren geweest, stond ervoor. Ik hoorde kinderstemmen.
Vier jongens met plastic pistolen renden op de mannen af. Ze zullen een jaar of vijf, zes zijn geweest. De man die tijdens de beide ontmoetingen had genotuleerd tilde een van de jongens op.
‘Hoe ging het?’ vroeg hij.
‘We waren in het kamp, baba, en ze lieten me een echt geweer zien,’ antwoordde het jongetje. ‘En toen speelde ik jihad en vermoordde de kafirs, ‘ voegde hij eraan toe. ‘Kafir’ is Arabisch voor ‘ongelovigen’.
De man begon te lachen. ‘Je vermoordde de kafirs?’
‘Ja, baba, met mijn pistool.’
De man kuste hem op zijn voorhoofd. ‘Ik ben heel trots op je, jongen.’
Het was alsof ik met een mes werd gestoken. In Fakhrs auto zette ik mijn zonnebril op. De hele weg terug naar Beiroet zei ik nauwelijks iets. Met Zarqawi is er geen einde aan gekomen, zei ik later tegen Michael, en het eindigt ook niet met Abssi.
Nadat Michael en ik mijn aantekeningen hadden doorgenomen en het interview hadden uitgewerkt, ging ik naar mijn kamer. Ik trok mijn kleren uit en nam een douche om het stof van me af te spoelen. Maar toen ik terugdacht aan wat ik het jongetje tegen zijn vader had horen zeggen, brak ik en begon te huilen.

Titel: Ik moest alleen komen
Schrijver: Souad Mekhennet
Uitgever: Nieuw Amsterdam
isbn: 9789046822630

 

De meeste mensen deugen – Rutger Bregman

Geplaatst in Non-fictie door

image (81).png

Volgens Lily

In De meeste mensen deugen probeert Rutger Bregman ingesleten opinies te weerleggen. Want zegt hij, mensen zijn van nature helemaal niet slecht. Ze worden alleen soms aangezet om slechte dingen te doen. Wist je bijvoorbeeld dat slechts 15% van de soldaten echt schiet tijdens een oorlog? Veel psychologische onderzoeken die heden ten dage nog als waar worden aangenomen, haalt Bregman onderuit. De Schokmachine van Stanley Milgram bijvoorbeeld heeft volgens Bregman een andere uitkomst dan wat de aankomende psychologen op de universiteit op dit moment leren. Evenals het Stanford Prison Experiment van Philip Zimbardo. Bregman laat er niets van heel.

If you make a film about a man kidnapping a woman and chaining her to a radiotor for five years – something that has happened probably once in history – it’s called searingly realistic analysis of society.
If I make a film like Love Actually, which is about people falling in love in Britain today, it’s called a sentimental presentation of an unrealistic world. – richard curtis (1956) –

Met uitstapjes naar de geschiedenis, de biologie en de economie houdt Bregman ons voor dat het helemaal nog niet zo slecht gesteld is met het soort: de mens. We zouden alleen wat liever tegen elkaar moeten zijn.
Een heerlijk boek waar je blij van wordt! Zeker een aanrader!

Fragment

Het boek eindigt met Tien Leefregels volgens Rutger Bregman.

Regel 1: Bij twijfel, ga uit van het goede
Regel 2: Denk in win-winscenario’s
Regel 3: Verbeter de wereld, stel een vraag
Regel 4: Temper je emphatie, train je compassie
Regel 5: Probeer de ander te begrijpen, ook als je geen begrip hebt
Regel 6: Heb je naaste lief, gelijk ook anderen hun naasten lief hebben
Regel 7: Vermijd het nieuws
Regel 8: Sla een nazi (of: steek een hand uit naar je grootste vijand)
Regel 9: Kom uit de kast, schaam je niet voor het goede

Regel 10: Wees realistisch
Tot slot mijn belangrijkste leefregel. Als ik met dit boek íéts heb willen doen, dan is het de betekenis van het woord ‘realisme’ veranderen. Is het niet veelzeggend dat in ons taalgebruik ‘de realist’ synoniem is geworden voor een cynicus? Voor iemand met een somber mensbeeld? In werkelijkheid is juist de cynicus wereldvreemd. In werkelijkheid leven we op Planeet A, waar mensen ten diepste geneigd zijn tot het goede.
Wees realistisch. Kom uit de kast. Geef toe aan je natuur en schenk je vertrouwen. Schaam je niet voor je generositeit en doe het goede in het volle daglicht. Misschien zul je eerst nog worden weggezet als onnozel en naïef. Maar bedenk: de naïviteit van vandaag kan de nuchterheid van morgen zijn.
Het is tijd voor een nieuw mensbeeld. Het is tijd voor een nieuw realisme.

Titel: De meeste mensen deugen
Schrijver: Rutger Bregman
Uitgever: de Correspondent
isbn: 9789082942187

Homo Deus. Een kleine geschiedenis van de toekomst – Yuval Noah Harari

Geplaatst in Non-fictie door

image (56)

Volgens Lily

Homo Deus is het eerste boek dat we afgelopen week bespraken in de nieuwe Non-fictie Leeslounge. En wat een goeie start! Want er valt zoveel te bespreken over dit boek. Yuval Noah Harari bracht eerder Sapiens. Een kleine geschiedenis van de mensheid uit. En inmiddels is ook zijn derde boek 21 lessen voor de 21ste eeuw uit. Harari is hot. Zijn boeken worden in meer dan 45 talen vertaald en tot op de dag van vandaag heeft hij 20 miljoen boeken verkocht. Daarnaast is hij een graag geziene gast bij talkshow over de hele wereld, schrijft hij artikelen in gerenommeerde tijdschriften en helpt organisaties waar nodig. Bill Gates, Mark Zuckerberg en Barack Obama zijn slechts enkele van zijn fans.
De centrale boodschap van Harari is dat hij het gevaar ziet van de samensmelting van biotechnologie en informatietechnologie. Hij sluit niet uit dat de mens, zoals we die nu kennen, binnen een eeuw verdwenen kan zijn. Wat er volgens hem op de menselijke agenda staat voor de komende jaren is dat we ouderdom (of misschien wel zelfs de dood) gaan overwinnen, we gaan op zoek naar de sleutel tot het geluk én we upgraden onszelf van Homo sapiens naar Homo Deus, we worden geen almacht maar wezens met supervermogen! Waarbij de mens niets meer is dan een algoritme, een dataverwerkend systeem.

In het verleden waren er veel dingen die alleen mensen konden. Maar nu halen robots en computers ons in en misschien zal het niet lang duren voor ze mensen in de meeste taken overtreffen.

Tijdens het lezen komen het boek De cirkel van Dave Eggers, en 1984 van George Orwell weer bovendrijven. Vooral die laatste, omdat toen het uitkwam niemand de inhoud serieus nam. En moet je nu eens kijken…. De toekomst zal leren of Harari gelijk krijgt….

Het cruciale probleem is het creëren van nieuwe banen waarin mensen beter zijn dan algoritmen.

Het volgende boek dat we in de Non-fictie Leeslounge zullen bespreken op woensdag 13 november is De meeste mensen deugen van Rutger Bregman. Een plekje reserveren voor deze bijeenkomst kan via de Bibliotheek Gouda.

Fragment

De Cortona van Microsoft is niet de enige in zijn soort. Google Now en Siri van Apple gaan dezelfde kant op. Ook Amazon gebruikt algoritmen die ons continu bestuderen en hun verzamelde kennis gebruiken om ons producten aan te bevelen. Als ik naar een fysieke boekwinkel ga, dwaal ik langs de kasten en vertrouw ik op mijn gevoel om een goed boek te kiezen. Als ik de virtuele winkel van Amazon bezoek, duikt er meteen een algoritme op dat me vertelt: ‘Ik weet welke boeken je in het verleden goed vond. Mensen met een vergelijkbare smaak vinden dit of dat nieuwe boek meestal ook goed.’
En dat is nog maar het begin. In de VS lezen nu al meer mensen digitale boeken dan papieren boeken. Apparaten als Kindle van Amazon kunnen gegevens over hun gebruikers verzamelen terwijl die zitten te lezen. Je Kindle kan bijvoorbeeld bijhouden welke delen van een boek je snel doorleest en welke langzaam, op welke pagina je even pauze nam en bij welke zin je het boek afsloot om het nooit meer te openen. (Meteen maar even aan de auteur doorgeven dat hij dat gedeelte moet herschrijven.) Als je Kindle geüpgraded wordt met gezichtsherkenning en biometrische sensoren, zal hij weten hoe elke zin die je leest je hartslag en bloeddruk beïnvloedt. Dan weet hij precies waarom je moest lachen, wat je verdrietig maakte en waar je boos van werd. Nog even en boeken lezen jou terwijl jij ze aan het lezen bent. En misschien ben jij het meeste wat je leest wel heel snel weer vergeten, maar Amazon vergeet nooit iets. Met dit soort gegevens zal Amazon met griezelige precisie boeken voor je kunnen uitkiezen. Ze zullen Amazon ook exact vertellen wie je bent en hoe je op dit of dat reageert.

image (57)

Yuval Noah Harari

Titel: Homo Deus. Een kleine geschiedenis van de toekomst
Schrijver: Yuval Noah Harari
Uitgever: Thomas Rap
isbn: 9789400407237

 

Wat ik zeker weet (Wijsheid en inzicht voor elke dag) – Oprah Winfrey

Geplaatst in Non-fictie door

 

preview-oprah_217a

Fragment

Het leven zit vol pareltjes, als we er maar de tijd voor nemen die te waarderen. Ik noem dat ahhh-momenten en ik heb geleerd hoe ik die voor mezelf moet creëren. Bijvoorbeeld door om vier uur ’s middags een kopje masalathee te zetten (kruidig, heet, met schuimige amandelmelk erop: dat is verfrissend en beurt me de rest van de middag op). Ik ervaar dat als krachtige momenten. Daardoor laad je je op, kom je op adem en kom je weer in contact met jezelf.

Volgens Lily

Tja, en zo staat dit hele boek vol met ‘wijsheden’. In ieder verhaal komt het zinnetje ‘wat ik zeker weet….’ voor, gevolgd door een wijsheid. Een beetje teleurgesteld was is wel na het lezen van dit boek. Ik ben een grote Oprah-fan, ben met haar opgegroeid, en weet ook wel dat ze soms wat zweverig kan zijn, maar dit boek voegt echt niets toe. Het enige wat is leuk vond was de tekst op de achterkant van het boek: “Wat ik zeker weet: je reis begint met de keuze om op te staan, eropuit te gaan en ten volle te leven.” En zo is het!