Volgens Lily
In de slipstream van de #MeToo beweging kwam ook het onderzoek naar de macht en misbruik achter de gesloten deuren van de Zweedse Academie in een stroomversnelling. Journaliste Matilda Gustavsson (30 jaar) interviewde vele slachtoffers van artistiek leider Jean-Claude Arnault, getrouwd met Katarina Frostenson, een gerenomeerd Zweeds dichter en lid van de Zweedse Academie (o.a. uitreiker van de Nobelprijs voor de Literatuur). In 1996 ontving de Academie al een brief waarin werd gewaarschuwd voor Arnault, maar daar werd toen niets mee gedaan.
Op 17 oktober komt er op kantoor een collega naar me toe. Ze laat me een post op Facebook zien van de schrijfster Elise Karlsson: ‘Als ik #MeToo zeg, gaan jullie dan niet meer naar Forum? Zullen jullie Jean-Claude dan niet meer op jullie feestjes uitnodigen? Houden jullie dan op hem te verontschuldigen?’
Gustavsson zet haar tanden in dit onderzoek en stuit op seksueel misbruik, intimidatie en corruptie. Ondanks dat Arnault geen lid is van de Academie weet hij bijvoorbeeld wie de Nobelprijs krijgt, voordat het officieel gepubliceerd is. Dit leidt er zelfs toe dat in 2018 geen Nobelprijs voor de Literatuur wordt uitgereikt. Ook nemen vier leden ontslag omdat ze het niet eens zijn met de gang van zaken, wat door de koning van Zweden moet worden goedgekeurd, want benoemingen zijn tot dan toe voor het leven.
De nacht voor de publicatie doe ik geen oog dicht en lig ik in mijn donkere appartement gewoon voor me uit te staren. Als ik al niet sta te roken op het balkon of lamgeslagen op de bank lig. De vloer is bezaaid met documenten.
Na de onthulling in het Zweedse dagblad Dagens Nyheter, verzamelt Gustavsson al haar materiaal in dit boek Het bolwerk. Een fascinerend stukje journalistiek waar ze getuigen aan het woord laat (zie hieronder bijvoorbeeld Emma) en haar proces van onderzoek naar deze zaak uit de doeken doet. Toch schrijnend dat zoveel vrouwen geen aangifte durven te doen of zich überhaupt kenbaar willen maken. Zodat Arnault uiteindelijk voor slechts twee verkrachtingen wordt veroordeeld. Maar dat zal niet alleen in deze zaak aan de orde zijn, helaas.
Een erg goed boek, verwacht geen roman, maar een lekker leesbaar verslag (alleen al die Zweedse namen!) en zeker een eye-opener over de werkwijze van de Zweedse Academie.
Fragment
Emma:
Iedereen heeft het over Jean-Claude. Op de dag dat het artikel verschijnt, komt hij thuis aan de keukentafel ter sprake. Mijn man merkt dat het iets met me doet, maar we kunnen er niet over praten waar de kinderen bij zijn. Later die avond herinner ik hem eraan dat ik hem tien jaar geleden probeerde te vertellen over de verkrachting. Ik zeg dat Jean-Claude de dader was. Mijn man is er sprakeloos van.
Een paar dagen lang praten we niet met elkaar, maar dan biedt hij aan om mee te gaan naar het politiebureau. Ik heb besloten aangifte te doen, ook al is het misdrijf verjaard. Ik denk dat het misschien toch kan helpen als we met velen zijn. De wachtkamer is klein en achter de drie balies zitten geüniformeerde agenten. In de glazen schotten zitten gaten, dus iedereen kan horen wat er gezegd wordt.
Ik vertel zachtjes maar duidelijk waarvoor ik kom en vraag of ik een vrouwelijke agent kan spreken. Als we in de verhoorkamer zitten, weet ik dat ik de verkrachting gedetailleerd moet beschrijven, maar ik heb de gebeurtenissen de afgelopen dagen fysiek en emotioneel zo vaak herbeleefd dat het me onverwacht eenvoudig afgaat.
lilysbooksandcooks 