ADAM – Wanda Reisel

Volgens Lily

Lezen met een leeskoffer van de bibliotheek houdt in dat je voorafgaand aan het leesseizoen twintig titels kiest waar de de bieb er dan vijf van uitkiest die je gedurende de maanden die komen gaan in je leeskoffer krijgt. ADAM van Wanda Reisel was zo’n keuze. Het leek een leuk boek voor een leesclub, dus. Nog niet eerder las ik iets van Reisel. Ik ken haar voornamelijk van haar vriendschap met Herman Koch waar ze enige jaren geleden samen een boek over schreven: Of heb ik het verzonnen (brieven, 2017).

Het ging hem niet om het geld, rijkdom was niet zijn drijfveer. Het was de vrijheid die hij nastreefde met het geld om eindelijk zijn ware zelf de ruimte te geven.

ADAM gaat over hoofdpersoon Adam Landau uit A’dam die een graai doet uit enkele goede doelen potten en met zijn buit probeert te verdwijnen. Hij reist via Zürich, Shanghai naar Noorwegen. In Shanghai zoekt hij zijn broer Robert op, die helemaal niet op hem lijkt te wachten. Onderweg ontmoet hij de vamp Lili die een bijzondere rol in het hele verhaal gaat spelen. Ze heet overigens niet toevallig Lili (en de cover van het boek zal er ook niet toevallig zo uitzien).

Zijn broer kan zich proberen te verwijderen, geografisch of psychisch, maar als hij omkijkt ziet hij altijd draden geschiedenis aan zijn hielen hangen

Wanneer Adam in Noorwegen aankomt begint er voor hem een moeilijke tijd. Op de cover staat: ‘Je leven is van jezelf, denk je. Tot je beseft dat het een val is. En jij zit erin.’

Adams seksuele begeerte was al vroeg gewekt door het boek Ik Jan Cremer dat hij achter in het boekenkastje van zijn moeder had gevonden. Zo kende hij de flipstand, al wist niemand hoe die ging.

ADAM is een vol boek, veel mensen, veel gebeurtenissen, terroristische aanslagen, veel vrouwen, veel seks, veel van alles. Het is een filmische roman. Maar het is zo geschreven dat je toch door blijft lezen omdat je wilt weten hoe het met Adam afloopt. En met zijn zoon, zijn grootvader, zijn moeder, met Lili en met … (veel dus).

Fragment

-Het spijt me als ik een beetje bot overkom, Adam, maar ik zal je ronduit zeggen, ik voel me niet op mijn gemak met jou in de buurt.
-Wat is er dan? Ik begrijp het niet.
-Je haalt slechte herinneringen bij me naar boven.
-Wat stoort je dan zo aan mij? vroeg Adam.
Hij had zelf helemaal geen slechte herinneringen aan Robert.
-Dit bijvoorbeeld.
-Wat?
-Dat je altijd met je stem over me heen walst, ik kan daar nog steeds niet tegen. Het haalt, ik weet het niet, iets razends in me naar boven.
-Maar wat dóé ik dan? Ik ben me nergens van bewust.
-Ik denk niet dat jij iets dóét.
-Wat dan? Ik weet het niet.
-Zodra jij je mond opendoet slaat in mij alles op slot. Het is net of ik weer tien jaar ben. Je bent het niet zelf. Het is je toon, die arrogantie van je, aanmatigend vind ik dat, je stelligheid, je drukt mij keer op keer weg.
Adam stond versteld, had geen idee dat zijn broertje zich zo aan hem ergerde.
-Heb je dat altijd gehad? Vroeger ook al?
-Ja.
Hij begon medelijden met Robert te krijgen.
-Ik kon niet lang bij je in de buurt zijn zonder dat het aanvoelde alsof ik stikte, ik moest van je weg.
Wat hij hoorde was hem volkomen vreemd. Wasemde hij soms kwaadaardige dampen uit?
-Wat doe je eigenlijk hier? Wat zoek je hier? Verberg je iets? vroeg Robert weer geïrriteerd.
-Ja, ik verberg iets.

Herman Koch en Wanda Reisel in vroeger tijden
Titel: ADAM
Schrijver: Wanda Reisel
Uitgever: Atlas Contact
Advertentie

De zusterklokken – Lars Mytting

Volgens Lily

Jaren geleden las ik De vlamberken van Lars Mytting, een toen voor mij nog onbekende schrijver. Ik vond het een fantastisch boek. Inmiddels is Mytting een van de best verkopende schrijvers van Noorwegen. Vooral zijn boek De man en het hout doet het goed. Al zijn boeken hebben trouwens iets met hout te maken. Zo ook De zusterklokken, dat gaat over de sloop van een eeuwenoude (houten) staafkerk met legendarische zusterklokken die het (fictieve) dorp Butangen beschermen tegen overstromingen en ander gevaar. Het verhaal speelt in 1880 en gaat over de jonge boerendochter Astrid Hekne, een jonge dominee en een jonge architect.

Schweigaard wierp aarde op de kist en begon handen te schudden en afscheid van hen te nemen. Astrid maakte een reverence, alsof hij een vreemde was, en de begrafenisgasten vertrokken mompelend, ontevreden en onvoldaan. De dominee had de angel uit de dood gehaald, en het leven had angels nodig, anders was er geen verschil tussen vlieg en wesp.

De zusterklokken blijkt het eerste deel te zijn uit een trilogie. In een interview zegt Mytting dat hij het volgende boek meer in de moderne tijd laat spelen. Grappig is trouwens dat een van de figuren uit het boek Klara Mytting heet; zij is gebaseerd op zijn grootmoeder.

De instrumenten die altijd de moeder redden, nooit de kinderen.
Maar die keuze had ze al een hele poos geleden gemaakt, toen ze bij het Losnesvatn haar handen op haar buik had gelegd en zichzelf de vraag had gesteld: jullie of ik? en haar antwoord even krachtig was geweest als de klank van het brons.

In dit verhaal zijn de magische praktijken en mythes nog volop aanwezig, wat het tot een uniek boek maakt. Mytting die zelf opgroeide in het Gudbrandsdal waar De zusterklokken zich afspeelt heeft een mooi boek geschreven waar traditie en moderniteit met elkaar wedijveren. Wederom een voltreffer van Mytting en wederom een die om hout draait.

Fragment

Het vlammetje van de kaars flakkerde en doofde. De schapen blaatten een beetje maar bewogen zich nauwelijks, alsof ze zelf ook fabeldieren in ruste waren.
Warte,‘ zei Gerhard toen Astrid de kaars weer wilde aansteken. Strooilicht scheen door de wanden, en hij ging vlak bij het portaal staan, legde zijn hand erop en betastte het voorzichtig.
‘Het houtsnijwerk. Je moet het aanraken om het te begrijpen.
Gib mir die Hand.
Dat deed ze.
Spürst du die hier, nein, die hier? Voel je de schubben van de hagedis?’
‘Ja. Ik… ja. Ik voel ze.’
Und hier, Entschuldigung, neem me niet kwalijk… hierboven… een zeeslang. En hier… een draak. Voel je dit … een wolf?’
Het houtsnijwerk was afgesleten door het weer en de eeuwen, maar in het donker, onder haar vingers, waren de vormen scherp, duidelijk, nieuw. Ze liet hem haar hand over de oerkrachten voeren, haar vingers streelden de Fenriswolf en de raven van Odin, en Naglfar, het schip in het dodenrijk dat was gemaakt van de nagels van de overledenen, hij leidde haar hand over vlammen, over een hitte die al voorbij was of die nog moest komen, een strijd tussen licht en donker uit de tijd dat het licht van de duisternis werd gescheiden, hij spreidde zijn vingers en voelde haar warme hand onder de zijne en de harslag van de machten onder hun handen. Ze volgden de eindeloze slang in de duisternis, en de krachten trilden onder hun huid, ze drongen dieper naar binnen en verder naar buiten, in een eindeloze, magische zweefvlucht.

Boektrailer van De zusterklokken (in het Noors)
Titel: De zusterklokken
Schrijver: Lars Mytting
Uitgever: Atlas Contact
isbn: 9789025453954


Buzz Aldrin, waar ben je gebleven? – Johan Harstad

buzz_aldrin_6e0.jpg

Volgens Lily

Ik hou van boeken met een pakkende eerste zin: “De persoon van wie je houdt bestaat voor 72,8 procent uit water en het heeft al weken niet geregend.” Ik las de vijfde druk  van dit boek van de Noorse schrijver Johan Harstad (1979). Buzz Aldrin, waar ben je gebleven? is een mooi geschreven boek over een jongen die per ongeluk op de Faeröer-eilanden terecht komt. Je leest terwijl het verhaal vordert wat er nou precies met hem aan de hand is. Waarom blijft hij daar en gaat hij niet terug naar Noorwegen, naar zijn ouders en beste vriend. Er komt steeds een stukje van het verhaal vrij, dat werkt beklemmend. Mattias wil niet voorop, is net als Buzz Aldrin liever tweede. Het boek zit vol met mooie kleine, humoristische zinnetjes zoals:

Haar haar was in de loop van de herst en de winter nog korter geworden. Er was bijna alleen nog een gerucht van over.

Toch weet ik niet waar het einde van het boek heen gaat. Wat wordt er afgesproken, waarom, en is dit alles nu echt of speelt zich dit in het hoofd van Mattias af? Een boek waar je dus nog lekker even over na kunt denken als je het uit hebt! Harstad is inmiddels genomineerd voor de shortlist van de Europese Literatuurprijs 2018 met zijn roman: Max, Mischa & het Tet-offensief. Hij wordt qua schrijfstijl vergeleken met Arjan Lubach.

Fragment

... en terwijl ik daar op een steen naast de beek zat, merkte ik hoe verliefd ik op de Faëroer was geworden, als een puber, met alle dromen die dat met zich meebracht. Ik begreep op dat moment hoe de vork in de steel zat, als de VS zichzelf als de Grote Broer zagen en de meeste andere landen zichzelf als min of meer onvrijwillige kleine broertjes, dan moesten de Faeröer het eerste pleegkind zijn, uit huis geplaatst en weggestopt, een land waar je bijna nooit aan denkt, tot je er op een dag een artikeltje over leest en je denkt, hé, wie hebben we daar, daar ben je dan, waar was je gebleven in alle drukte? Ik was je bijna vergeten, maar ik heb je altijd gemist. En dan denk je dat je het nooit meer zult vergeten, vanaf vandaag ga je je erom bekommeren, vanaf vandaag zal het anders worden. Maar dat gebeurt niet, je vergeet het als je de bladzijde omslaat en dan is de gedachte alweer verdwenen, zo zat ik te denken, en ik dacht als je hier maar naartoe was gekomen, dan zou je misschien gevonden hebben wat je zocht, …

buzz_aldrin_toen_3b1

Buzz Aldrin in 1969, de tweede man ooit op de maan (space is the place 😉 )

Titel: Buzz Aldrin, waar ben je gebleven?
Schrijver: Johan Harstad
Uitgever: Podium
isbn: 9789057598579

De vlamberken – Lars Mytting

img_6059_2f4

Volgens Lily

Aangekondigd als ‘de meeslependste roman’ van het jaar. Een boek dat ik zelf nooit uitgekozen zou hebben (wat een vreselijke voorkant), maar het ‘moest’ voor de leesclub Utrecht. Hoewel er in het begin met veel namen wordt gestrooid, grijpt het verhaal me toch aan. De zoektocht van Edouard Daireaux Hirifjell naar het hoe en waarom van de dood van zijn ouders, naar zijn oom Einar en naar de familie Winterfinch. Het verhaal speelt in Noorwegen (waar de vlamberken staan), Frankrijk en de Shetlands. Met daar tussendoor diverse liefdesverhalen.

Het is snel geschreven zo spannend dat het een echte page turner is, maar ik vind het toch wat tegenvallen in het plot. De ‘ontdekkingen’ die Edouard doet tijdens zijn speurtocht zijn geen echte ontdekkingen in de zin van dat iemand hem iets verteld of dat er bewijsmateriaal is, maar het zijn eigen invullingen en zgn. flashbacks. Hoe vaak hij wel niet ergens aan wordt herinnerd door een geur of iets dergelijks. Volgens mij kun je dat na 20 jaar echt niet meer allemaal oproepen.

Maar dat buiten beschouwing gelaten, is De vlamberken van Lars Mytting toch een heerlijk boek om te lezen. Zeker een aanrader!

Winnaar van de Noorse boekhandelsprijs 2014. Het stukje tekst voorin het boek komt uit het nummer Mr. Tambourine Man van Bob Dylan.

Fragment

‘Hier, op deze plek, zat Einar, ‘ zei ze, ‘toen ik hem voor het eerst knipte, in 1943.’

Agnes Brown rommelde in een ladekast. Draaide een groen uitgeslagen kraan open, de waterleiding knalde, spuugde roest uit. Ze spelde een schaar af. Ik keek haar vragend aan en als antwoord pakte ze een verschoten nylon cape en knoopte die om mijn nek. Zelf deed ze een bloedrood schort voor, legde haar handen op mijn schouders, en onze ogen ontmoetten elkaar in de craquelé spiegel.

‘Je lijkt op hem, ‘ zei ze. ‘Maar dat is ook niet zo vreemd.’

Ze begon me zonder waarschuwing te knippen. Snelle, secure bewegingen. Daarna legde ze de schaar weg, pakte een scheermes en begon mijn haar te snijden. Het mes maakte lange halen, elke snee liet een korte siddering in mijn haarwortels achter. Ze ving het haar op in haar hand, wreef het snel tussen haar vingers heen en weer voordat ze het op de vloer liet vallen, alsof ze het op echtheid testte. Toen begon ze te vertellen.

Titel: De vlamberken
Schrijver: Lars Mytting
Uitgever: Atlas Contact
isbn: 9789025449391