
Volgens Lily
Wie wil er nu niet lezen over Het bal der gekken? Ik zag dit boek liggen in de boekhandel met de opmerking erop dat het de winnaar was van de Prix Renaudot 2019, en ik kocht het. Het bal der gekken is het debuut van de Française Victoria Mas. Zij studeerde literatuurwetenschappen aan de Sorbonne in Parijs en werkte in de filmwereld in de VS. De filmrechten van Het bal der gekken zijn reeds verkocht en het boek is al in 19 talen vertaald. Wat een debuut!
Op een dag kwam haar grootvader weer en sprak hij tegen haar, of liever gezegd, ze hoorde zijn stem in haar hoofd, want hun gezichten waren altijd uitdrukkingsloos en stil. Hij vertelde haar dat ze niet bang hoefde te zijn, dat ze haar geen kwaad wilden doen, dat ze meer te vrezen had van de levenden dan van de doden.
Het boek gaat o.a. over Eugénie, een 19-jarige dochter uit een bourgeoisiefamilie die de aanwezigheid van haar overleden grootvader voelt. En ook over Geneviève die al jaren als hoofdzuster werkt in Hôpital de la La Salpêtrière, het gesticht waar alle vrouwen die (volgens mannen) niet voldoen in de maatschappij worden opgeborgen. Het is 1885. De twee komen elkaar tegen en dat zal het begin zijn van vele veranderingen voor de twee vrouwen.
Iets kan bestaan zonder dat je erin hoeft te geloven. Ik geloofde niet in geesten en toch bestaan ze. Je kunt een geloof afwijzen, je ernaar voegen of het wantrouwen, maar je kunt het bestaan van iets wat recht voor je staat niet ontkennen.
In 1885 is heel Parijs in de ban van dokter Charcot en zijn openbare hypnosesessies. Het idee dat patiënten onder hypnose werden behandeld waarbij publiek mocht toekijken, is nu natuurlijk niet meer voor te stellen. En ook het feit dat er eens per jaar een bal is waar de ‘gekken’ dansten met nieuwsgierige Parijzenaren lijkt bizar. Het komt allemaal nogal ongeloofwaardig over. Maar dat is nu precies waar dit boek over gaat: geloofwaardigheid.
De eerste weken bleven alle blikken rusten op haar onwaarschijnlijke aanwezigheid in de slaapzaal. Ze was niet meer dezelfde vrouw. Iets in haar was zachter, rustiger geworden. Nu ze een gek tussen de gekken was, leek ze eindelijk normaal.
Het bal der gekken is een prachtig, ontroerend, uiterst origineel boek. Zeker een aanrader wanneer je weer eens iets anders dan anders wilt lezen/meemaken!
Fragment
Ze legt een hand op haar buik en vertrekt haar gezicht. Haar bruine, gewoonlijk zo gladde en goed gekamde haar is stoffig en vies geworden. Gisteravond heeft ze besloten de snee brood te eten die daar al sinds de ochtend onaangeroerd lag. Het was de eerste keer in vier dagen dat ze iets had gegeten. Toch weet ze dat ze niet moet verzwakken, dat ze al haar vermogens, geestelijk en lichamelijk, moet behouden om hier te overleven. Ze beseft dat ze het op eigen kracht moet volhouden, op een plek die je bij het eerste teken van zwakheid volkomen vernietigt. Ze ondervindt nog steeds de gevolgen van haar uitbarsting tijdens het medisch onderzoek. De afgelopen dagen wist ze niets beters te doen dan haar eenzame protest voort te zetten door al het aangeboden eten categorisch te weigeren. Het was sterker dan zijzelf. Tot nu toe heeft ze nooit geweten hoe het is om echt in opstand te komen. Ja, ze was het ten diepste oneens met haar vader. Als ze zag hoe mannen lachten om vrouwen, kookte ze in stilte van woede. Maar ze wist niet dat een emotie je lichaam en geest als een golf kon overspoelen tot je nog maar tot één ding in staat was: schreeuwen tegen de schaamteloosheid. Ze was diep verontwaardigd over de onrechtvaardigheid van de situatie. En al nam haar verontwaardiging niet af, ze voelde zich verkommeren. Zodra ze uit bed stapte begon haar hoofd te tollen, kreeg ze krampen in haar maag en werd ze misselijk van de honger. Ze kon het water uit de kruik die ze haar hadden gebracht maar nauwelijks verdragen. Ze bracht haar dagen door in het halfduister, de luiken van het raam waren gesloten maar de gaten in het hout lieten nog wat licht binnen in de kamer. Ze was woedend en uitgeput tegelijk.
