Volgens Lily

Het boek De onderwaterzwemmer kwam in 2015 uit en werd genomineerd voor diverse literaire prijzen waaronder in 2016 de Libris (gewonnen door Jij zegt het van Connie Palmen). Thomése ging er uiteindelijk vandoor met de lezerprijs van de (Belgische) Fintro Literatuurprijs. Aan de tafel bij De Wereld Draait Door werd het boek van de maand. Reden genoeg dus om het boek te lezen. Ik wist niet wat ik moest verwachten. Heb een paar jaar geleden J. Kessels de film gezien (gebaseerd op de verhalen van Thomése rondom J. Kessels) als openingsfilm van het Nedelands Film Festival en dat vond ik een nogal explicite rauwe film (met wel een fantastische rol van Fedja van Huêt als de schrijver P.F. Thomése).
De onderwaterzwemmer is echter van een heel ander genre. Het verhaal van Tin die als veertienjarige jongen tijdens de oorlog zijn vader bij het overzwemmen van een rivier verliest. Maar dat blijkt niet de enige dramatische gebeurtenis in zijn leven te worden. We volgen Tin de rest van zijn leven: als 44 jarige tobber en als 74 jarige in het ziekenhuis zijn leven overdenkent. Hoewel ik het verhaal hier en daar wat overdreven vindt en niet geheel geloofwaardig is daar prima overheen te komen vanwege de werkelijk sublieme schrijfkwaliteiten van Thomése. Mooie zinnen buitelen over elkaar heen in dit boek.

Alleen wil hij zijn. Maar ook in zichzelf houdt hij het niet uit. Zoveel leegte, en nergens een plek om te kunnen verdwijnen.

Maar ook het gebruik van het woord ‘aanwezigheidsschaamte’, “je voelt nooit zo sterk dat je leeft als wanneer je een dode naast je hebt” schrijft Thomése. Mooi woord!
Iedereen kent wel dat gevoel: de onmacht om terug te keren naar het ogenblik waarop alles nog heel was en intact, maar dat voorgoed voorbij is. Dit boek is zeker een aanrader!

Fragment

Tin heeft besloten om in zijn eentje in de auto te gaan slapen. Vic heeft hem niet kunnen overtuigen, en hij haar niet. ‘Ik ga me echt niet opvouwen op de achterbank Tin, alleen omdat jij zo neurotisch doet over die tent.’ Het heeft iets van een echtelijke ruzie nu, en dat is niet zijn bedoeling. Jean-Luc sust de gemoederen. ‘We’ll take care, Martin. Victorine will be alright with us.’ Waar bemoeit die lul zich mee. Maar Tin zegt niks.
Hij vindt het vervelend haar tussen vreemde kerels te moeten achterlaten, verdwaalde locals met ongetwijfeld idiote fantasieën over vrouwen uit het welvarende Westen. Daar denkt hij liever niet te lang over na. Hij weet dat het geen zin meer heeft te proberen haar nog op andere gedachte te brengen. Het voordeel is dat hij nu even op zichzelf kan zijn, iets wat hij al in geen dagen is geweest. Het liefst zou hij even totaal verdwijnen, zoals je het licht uitdoet, een wonderbaarlijke eclips die hem verlost van de zwaarte van het hier en nu. Niet dood, maar weg. Het moet mogelijk zijn om nergens te zijn en toch te zíjn. Zoals de slaap de droom kent, zo moet het leven toch ook iets hebben? Een soort time-out?

Titel: De onderwaterzwemmer

Auteur: P.F. Thomése

Uitgever: Altas contact

isbn: 9789025444310