Volgens Lily
Na het Neurenberg Tribunaal was het Tokyo Tribunaal de tweede keer dat een groot internationaal tribunaal recht sprak. Namens Nederland werd Bert Röhling (in het boek Rem Brink), gestuurd om deel nemen aan deze trial. Kees van Beijnum werd jaren geleden gevraagd het scenario te schrijven voor een film die over deze Tokyo Trail gemaakt zou worden. Hij kreeg hiervoor inzage in persoonlijke documenten van rechter Bert Röhling, hem ter beschikking gesteld door diens zoon Hans Röling. Ergens moet Van Beijnum gedacht hebben dat dit goed materiaal voor een boek was en begon aan De offers. Een fictief verhaal gebaseerd op een waar gebeurde geschiedenis. Hij vertelde Röhling hier niets over, die kwam erachter toen De offers in drukproef klaar was. Woest was Röhling. In de eerste plaats had hij de documenten van zijn vader niet ter beschikking gesteld voor een boek maar voor een film, en in de tweede plaats had hij zelf bijna een boek klaar over zijn vader en moeder waarin Tokyo een hoofdrol speelde. Van Beijnum vertelde in eerste instantie dat hij niets van de betreffende documenten had gebruikt, maar wijzigde toch enkele passages in zijn boek. Het boek van Hans Röhling ‘De rechter die geen ontzag had’ verscheen één dag voor De offers.
De offers gaat dus over rechter Rem Brink die in 1946 namens Nederland naar Tokyo gestuurd wordt om te oordelen over 28 Japanners. Ondanks dat hij getrouwd is begint hij een affaire met de Japanse Michenko. Uit deze relatie wordt een zoon geboren. Naast deze verhaallijn speelt ook het verhaal van de Japanse soldaat Hideki, een neef van Michenko. Hideki is zwaar teleurgesteld in het leven.
Wat is een Amerikaan? Wat is een Japanner? Wat is een volk anders dan het idee dat je ervan hebt?
Ondanks dat het verhaal een onderbelicht deel van de geschiedenis vertelt, en er vreselijke dingen gebeuren, raakt het boek me niet echt. Het blijven personages die je alleen van de buitenkant kent. De Volkskrant schreef het al: “De offers is een pijnlijke aangelegenheid: als het iets laat zien dan is het de krachteloosheid van fictie tegenover de werkelijkheid. En dat is precies de bedoeling.”
De film die gemaakt werd door Pieter Verhoeff (met het scenario o.a. van Kees van Beijnum) is niet zeer enthousiast ontvangen. Netflix zend inmiddels een serie uit over de Tokyo Trials.
Het moet veilig en gerieflijk zijn om aan de kant te staan vanwaar het oordeel over de zonde wordt geveld.
Fragment
‘Meneer Tojo, ‘ zegt Keenan, ‘ik wijs u erop dat ú hier terechtstaat. Uw daden, daar gaat het om, waar u de verantwoordelijkheid niet voor neemt.
‘Dan heeft u mij verkeerd begrepen. Ik neem alle verantwoordelijkheden voor het regeringsbeleid, voor alle beslissingen die onder mijn leiding genomen zijn. Het beginnen van de oorlog is daar één van. U kent mijn standpunt: de oorlog was zelfverdediging; ik beschouw hem als noodzakelijk, rechtvaardig en rechtmatig.
‘En heeft u spijt van wat er gebeurd is?’ wil Keenan weten.
‘Ik betreur alle leed,’ antwoordt Tojo, ‘maar kan geen spijt hebben van dingen die buiten mijn medeweten en tegen mijn wens in hebben plaatsgevonden. Mijn enige spijt betreft Japan en het Japanse volk.’ Hij zet z’n bril af en wrijft in zijn ogen. ‘Omdat wij de oorlog hebben verloren.’
Zodra Webb de zitting verdaagt, wordt Keenan omsingeld door journalisten. Hij posteert zich in het licht van de camera’s. Brink blijft nog even bij de deur achter de rechterstafel staan luisteren. Hij weet dat Keenan gebrand is op een doodvonnis van Tojo, het liefst van zo veel mogelijk verdachten, wat zijn reputatie als ijzervreter ten goede zal komen in de Verenigde Staten. Waar de algemene opvatting is: give them a fair trail and hang them.
Tokyo Trial
lilysbooksandcooks 