Luister – Sacha Bronwasser

Volgens Lily

Als er een roman de afgelopen maanden in de spotlights stond dan is het wel Luister van Sacha Bronwasser. Het is de twee roman van Bronwasser, na Niets is gelogen. Luister speelt zich gedeeltelijk in Parijs af. We volgen Marie die als au-pair in Parijs gaat werken bij een gezin met twee jonge kinderen. Bronwasser kon dicht bij zichzelf blijven: ook zij is in Parijs werkzaam geweest als au pair. Dat maakte het schrijven van dit boek in coronatijd makkelijk: ze hoefde niet op onderzoek uit maar kon uit haar eigen geheugen vissen.

Ik had zo het station in kunnen lopen, voorbij de grauwe laag van zwervers die rond de ingangen zat vastgekoekt, en daar aan de lange rij loketten een ticket terug naar Nederland kunnen kopen. Dat níét doen was steeds een kleine overwinning, die geen passant en geen duif opviel

Het boek heeft een proloog die in het heden plaatsvindt (2021), maar waarin tipjes van de sluier worden opgelicht (als je ze herkent) van de rest van het verhaal. De hoofdpersoon Marie richt zich tot Flo. Gaandeweg het verhaal wordt duidelijk wie Flo is en wat haar invloed is geweest op Marie.

Pas veel later begreep ik dat ik slechts páste, Flo. Terwijl ik dacht dat ik bijzonder was, uitgelicht werd, bleek ik juist gewoon genoeg te zijn. Ik was perfect normaal.

En dan is er ook nog Philippe, de vader in het gezin waar Marie au pair is. Wat is er met hem aan de hand en wat is zijn rol in het leven van de de au pair die vóór Marie in het gezin werkte?

Philippe wacht op flinke afstand, het risico nemend voor een perverseling versleten te worden. Man, dertiger, wacht op het uitgaan van de kleuterschool. Zodra Nicolas naar buiten stapt in zijn gele broekje en witte bloesje, zijn ronde smoeltje bleek van de spannende ochtend, voelt hij zijn hartslag dalen naar een normaal niveau.

Het boek is zeer goed geschreven. Heldere zinnen, nergens ongemakkelijk in taal of stijl. Het gaat over het verschil tussen kijken en zien (erg mooi thema). Ook bevat het veel kunst, Bronwasser is van origine dan ook kunsthistoricus (ook handig om daaruit te putten in coronatijd). Het is verleidelijk om alle kunstenaars en kunstwerken te gaan opzoeken tijdens het lezen. En toch moet je dat doen, want dat geeft zoveel meer leesplezier.

Fragment

De jongetjes, bezwoer Laurence, mocht ik in hun nieuwe buurt uitsluitend en alleen zuidwaarts mee uit wandelen nemen. Nog geen honderd meter noordelijk lag de boulevard de Clichy met peepshows, liveshows, travestieshows, seksshops, seksvideotheken, girls-girls-girls, gayshows en de Moulin Rouge daartussen. De bleekrode molen op het dak, groot op de affiches maar in het echt verbazingwekkend nietig, maalde langzaam de uitlaatgassen rond. De verhoogde middenberm tussen de gescheiden rijbanen was een langgerekt park, het domein van zwervers, handelaars en uitgeteerde mannen met nerveuze tred.
Overdag mocht ik alleen de route naar het goed beveiligde schooltje vlakbij nemen, of naar de Square Alex Biscarre, een besloten tuin waar, plotseling, de vredigheid als een dot watten tussen vier hoge panden hing. Na mijn vertrek in de vroege avond draaide Laurence de deur op drie sloten.
Ik vond het er wel fijn. Dankzij de hogere ligging was het licht hier anders, leek de smog minder dicht dan in de stadsdelen dichter naar de Seine toe. Er liepen wat jongere mensen op straat. Een stuk levendiger dan in de buitenwijk, maar ‘levendig’ was niet iets waar Laurence naar verlangde. Ze had het over een solution temporaire waaraan ze zo weinig mogelijk woorden vuil wenste te maken. Philippe was weer in het ouderlijk huis gaan wonen aan de rue Marbeau, ook dat was temporaire, over de bezoekregeling was nog geen beslissing gevallen. On va voir, zie Laurence bij alles. En ook: J’en peux plus. Ik kan niet meer.

Titel: Luister
Schrijver: Sacha Bronwasser
Uitgever: ambo|anthos